25-26 października 2019 r. (piątek – sobota)
Uniwersytet Warszawski, Pałac Tyszkiewiczów – Potockich, ul. Krakowskie Przedmieście 32, Sala Balowa
Jaka jest rola emocji w namyśle moralnym? Czy moralność byłaby bez nich możliwa? Czy emocje wiodą nas na manowce? A może to dzięki nim możemy postępować moralnie? W czasie konferencji będziemy dyskutować nad rozmaitymi aspektami relacji między etyką a emocjami w czterech wzajemnie powiązanych obszarach tematycznych:
1. Filozofia moralności – dzisiejsze dziedzictwo emotywizmu
Czy kiedy mówimy „rasizm jest zły” – to opisujemy rasizm? Czy słowo „zły” zdaje tu sprawę z jakiejś cechy rasizmu? A może, służy do wyrażenia naszej odrazy wobec niego?
Emotywiści twierdzą, że główną (lub jedyną) funkcją języka moralnego jest wyrażanie postaw, a nie opisywanie wartości. W czasie konferencji chcemy zastanowić się nad statusem i konsekwencjami tez emotywizmu we współczesnej filozofii moralności. Chcemy omówić nie tylko najnowsze kontynuacje tego kierunku w metaetyce, ale także nowatorskie interpretacje jego najważniejszych dzieł.
Do udziału w tej sesji szczególnie zapraszamy osoby badające różne odłamy emotywizmu, w tym także ekspresywizmu i preskryptywizmu, znawców filozofii Davida Hume’a, Charlesa Stevensona, Alfreda Ayera, Richarda Hare’a i innych istotnych autorów. Zapraszamy zarówno entuzjastów emotywizmu, jak i jego krytyków.
2. Etyka nowych technologii – czy bez emocji sztuczna inteligencja może sensownie korzystać z pojęć moralnych?
Filozoficzny problem istoty i funkcji języka moralnego nabiera dziś szczególnego znaczenia. W dobie samouczących się algorytmów abstrakcyjne problemy badawcze stają się wyzwaniami praktycznymi. „Inteligentne” algorytmy (tzw. słaba sztuczna inteligencja) już dziś wyręczają człowieka z wielu zadań – są wykorzystywane w sądownictwie, wojsku, medycynie czy transporcie. Ponieważ mogą podejmować decyzje – wyzwaniem stają się etyczne aspekty ich działania. W jaki sposób programować algorytmy tak, by w swoich obliczeniach nie były uprzedzone (ang. algorithmic bias)? W dobie robotów służących wzbudzaniu pozytywnych emocji (jak np. foka Paro), wyzwaniem staje się także antropomorfizacja urządzeń pozbawionych świadomości oraz uczucia żywione wobec nich przez ludzi.
Problem relacji emocji i etyki ma także kluczowe znaczenie w kontekście przyszłości AI. Czy silna sztuczna inteligencja (ang. Strong AI lub AGI) – jako czysta, zupełnie pozbawiona emocji racjonalność – byłaby w stanie wytworzyć pojęcia dobra i zła? Czy mogłaby te pojęcia zrozumieć? Czy powinniśmy dążyć do stworzenia świadomości pozbawionej zdolności empatii? Wreszcie, czy emocje są czymś, co można zaprogramować?
Do udziału w tej sesji szczególnie zapraszamy osoby zajmujące się problemem sztucznej inteligencji, filozofią umysłu, kognitywistyką, psychologią moralności, błędami poznawczymi związanymi z emocjami oraz biologicznymi aspektami emocji.
3. Moralność obywatelska – rola emocji w demokracji
Czy należy studzić emocje w polityce? Czy wyborcy, którzy w swoich decyzjach kierują się emocjami, są nieracjonalni? Czy emocje w polityce to narzędzie manipulacji? Czy merytoryczna debata publiczna wyklucza odwoływanie się do emocji? W jaki sposób ewoluowało rozumienie roli emocji w polityce?
Dziś nie brakuje głosów utyskujących, że debata publiczna we współczesnych demokracjach jest zbyt emocjonalna, że racje przegrywają z emocjami, a tendencje te stale rosną pod wpływem nowych form komunikacji w polityce – platform, takich jak, np. Facebook, Twitter – czy powrotu do kultury obrazkowej.
Do udziału w tej sesji szczególnie zapraszamy osoby zajmujące się etyką publiczną, filozofią polityki, filozofią społeczną, socjologią, politologią i marketingiem politycznym. W tym także osoby badające takie, związane z emocjami w polityce, kategorie, jak: populizm, kozioł ofiarny, mowa nienawiści, lincz, zabójstwo polityczne, wina polityczna, polityka tożsamościowa, słuszne oburzenie, żałoba narodowa, braterstwo i siostrzeństwo, troska w przestrzeni publicznej czy rola emocjonalnych obrazów w kształtowaniu nastrojów społecznych.
4. Emocje w bioetyce
Powiedzieć, że emocje odgrywają istotną rolę w debacie publicznej na tematy bioetyczne, to nic nie powiedzieć. Wystarczy spojrzeć na przebieg i metody stosowane w takich sporach, jak spór o aborcję, szczepienie dzieci, czy prawo rodziców do decydowania o kontynuacji uporczywej terapii ich dziecka. Takie przypadki, jak tragedia Alfiego Evansa, przykuwają uwagę mediów i wzbudzają silne kontrowersje społeczne. Różne strony bioetycznych sporów oskarżają siebie nawzajem o niewrażliwość, brak empatii czy okrucieństwo.
Problemy bioetyki – często dotyczące fundamentalnych zagadnień związanych z życiem i śmiercią – zawsze będą wzbudzać emocje. Przedmiotem tego panelu konferencji chcielibyśmy uczynić rolę emocji w bioetycznej argumentacji i debacie publicznej.
Do udziału w tej sesji szczególnie zapraszamy osoby zajmujące się bioetyką oraz eksplorujące takie zagadnienia jak, m.in.: emocjonalność a kompetencja i autonomia pacjenta, emocje matki zastępczej a ważność umów surogacyjnych, logika teorii spiskowych a popularność pseudonauki, społeczny lęk przed GMO, emocje w relacji lekarz-pacjent, skuteczność leczenia a zaufanie pacjenta, etyka troski w bioetyce i pytanie o moralną zasadność stronniczości (obowiązki wobec bliskich a obowiązki wobec obcych), zdolność do odczuwania emocji a status moralny (np. zwierząt).
Zapraszamy!
*
Zachęcamy do przesyłania abstraktów (do dnia 1 sierpnia 2019 r.) za pośrednictwem zakładki Prelegent – Rejestracja. Osoby, które chciałyby wziąć udział w konferencji jako słuchacze prosimy o rejestrację w zakładce Słuchacz – Rejestracja. Udział w konferencji jest bezpłatny. Koszty podróży i noclegu uczestnicy pokrywają we własnym zakresie. Pytania dotyczące konferencji prosimy kierować na adres: zaklad.etyki@uw.edu.pl